Μυστήριο 68 Στάλκερ
Συμμετοχικός σχεδιασμός περιπατητικών εμπειριών
Μπορεί το Περπάτημα να είναι Τέχνη;
Πολιτισμός;
Πολιτική;
Γίνεται το Παιχνίδι να εμπνεύσει;
Η δράση Μυστήριο 68 Στάλκερ, την οποία υλοποιήσαμε σε συνεργασία με την 2023 Ελεύσις Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης, συμπεριλαμβάνει όλα τα στοιχεία που αξιοποιούμε στο έργο μας για την ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς: συμμετοχή της τοπικής κοινότητας, με μία «από τα κάτω» (bottom-up) προσέγγιση, μέσα από δημιουργικές και βιωματικές διαδικασίες.
Στόχος μας ήταν να επανασυστήσουμε την πόλη της Ελευσίνας μέσα από τα μάτια των ανθρώπων της. Πρόκειται για ένα συμμετοχικό έργο παρακαταθήκης, συνδημιουργίας περιπατητικών διαδρομών και παιχνιδιών πόλης, σε συνεργασία με την τοπική κοινωνία. Πολίτες συνεργάστηκαν με διαχειριστές/τριες πολιτιστικής κληρονομιάς, ξεναγούς, ειδικούς/ές επιστήμονες και καλλιτέχνες/ιδες, για να αναπτύξουν διαδραστικές εμπειρίες στον δημόσιο χώρο. Το αποτέλεσμα εκφράζει την κοινότητα, με θεματικές το περιβάλλον, τη βιομηχανική κληρονομιά, την αρχαιολογία και ιστορία, κ.α. Έπειτα, οι ίδιοι οι πολίτες ανέλαβαν τον ρόλο του/της αφηγητή/τριας / οδηγού / Στάλκερ και προσκάλεσαν επισκέπτες και επισκέπτριες να ανακαλύψουν την πολύπτυχη Ελευσίνα.
Μεθοδολογικά, εφαρμόσαμε την καλλιτεχνική πρακτική, την εθνογραφική έρευνα και την προφορική ιστορία, τον σχεδιασμό υπηρεσιών και παιχνιδιών πόλης. Αυτή η συνδυαστική προσέγγιση συνέβαλε στη μετουσίωση του δημόσιου χώρου σε έναν ζωντανό και δημιουργικό τόπο έκφρασης της τοπικής κοινωνίας, μέσω του οποίου μπορεί κανείς/καμία να προβληματιστεί και να μοιραστεί όσα αγαπάει.
Τη μεθοδολογία του έργου ανέπτυξαν τα δύο βασικά μέλη του πeripatos, Μάρω Μάγουλα και Ευαγγελία Πελεντρίδου, οι οποίες μετέφεραν στο έργο τις εξειδικευμένες γνώσεις τους γύρω από τον σχεδιασμό παιχνιδιών πόλης. Την τεχνογνωσία του στον σχεδιασμό παιχνιδιών πόλης προσέφερε και ένας από τους βασικούς μας συνεργάτες, ο Νίκος Βανδώρος, ο οποίος ανέλαβε και τον ρόλο του facilitator, με την αρωγή του άλλου μέλους του πeripatos, Πόλυ Νικολακοπούλου.
Το έργο δεν θα μπορούσε να ολοκληρωθεί χωρίς την πολύτιμη προσφορά όλων των συνεργατών/τριών μας:
Γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1989. Είναι Υποψήφιος Διδάκτωρ (PhD) στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας, Τμήμα Εικαστικών και Εφαρμοσμένων Τεχνών με θέμα «Συλλογικό Σώμα και Δημόσιος Χώρος». Επιπροσθέτως, το 2022 τελείωσε το Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα (ΜΑ) «Performing Public Space», του Fontys University (Tilburg, Ολλανδία), παίρνοντας διάκριση (Cum Laude), για το ερευνητικό του έργο “Peripatetic (Dis)Courses”. Είναι απόφοιτος του Μεταπτυχιακού Προγράμματος (ΜΑ) του Τμήματος Θεάτρου, της Σχολής Καλών Τεχνών, του Α.Π.Θ., με κατεύθυνση «Σκηνοθεσία-Υποκριτική», της Ανωτέρας Δραματικής Σχολής «Ανδρέας Βουτσινάς», και του Τμήματος Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Η/Υ του Α.Π.Θ. Επίσης, έχει λάβει το βραβείο καλύτερου ανδρικού ρόλου στην κατηγορία ταινιών μικρού μήκους (CineMAZ – Festival Internacional de Cinema Independente) – για την ταινία μικρού μήκους «Hunting Season», σε σκηνοθεσία του Δημήτρη Θεοχαρίδη (2022).
Στο Μυστήριο 68 Στάλκερ προσέφερε εργαστήρια με διάφορα εργαλεία, τη μεθοδολογία και πληθώρα παραδειγμάτων Performative Walks.
Ο Κώστας Θωμόπουλος είναι απόφοιτος του Τμήματος Γεωλογίας του Πανεπιστημίου Πατρών, με μεταπτυχιακό δίπλωμα ειδίκευσης στην Περιβαλλοντική Ωκεανογραφία και επιμόρφωση στην Περιβαλλοντική Αγωγή και στην Εκπαίδευση Ενηλίκων (ΕΚΠΑ). Από το 2011 έως το 2016, εργάστηκε στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση ως καθηγητής Γεωλογίας – Γεωγραφίας και υπεύθυνος περιβαλλοντικών δραστηριοτήτων, υλοποιώντας εγκεκριμένα προγράμματα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης σε πλήθος θεμάτων. Από το 2017 είναι Υπεύθυνος Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων και εθελοντισμού στο MEDASSET, ενώ παράλληλα συνεργάζεται με σχολεία, Ιδρύματα και φορείς εκπαίδευσης της Αθήνας και της Περιφέρειας, για τον σχεδιασμό και την υλοποίηση εκπαιδευτικών προγραμμάτων.
Στο Μυστήριο 68 Στάλκερ ανέλαβε την επιστημονική επιμέλεια της διαδρομής για το περιβάλλον.
Η Ερνεστίνα Καρυστιναίου Ευθυμιάτου γεννήθηκε στην Αθήνα και μεγάλωσε στη Νάξο. Σπούδασε αρχιτεκτονική (Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών, Πανεπιστήμιο Πατρών, 2012), και εκπονεί τη διδακτορική της διατριβή στην Αρχιτεκτονική Σχολή του ΕΜΠ (Τομέας ΙΙΙ Αρχιτεκτονική Γλώσσα, Επικοινωνία και Σχεδιασμός), με τίτλο «Εικονογραφικές Αναπαραστάσεις της εξορίας: το σώμα και ο χώρος». Είναι κάτοχος Μεταπτυχιακού Διπλώματος από το Δ.Π.Μ.Σ. «Σχεδιασμός-Χώρος-Πολιτισμός» του ΕΜΠ (2017). Έχει εργαστεί σαν ελεύθερη επαγγελματίας, σαν εκπαιδεύτρια σε ζητήματα αρχιτεκτονικής κληρονομιάς σε παιδιά, και έχει παράσχει επικουρικό διδακτικό έργο στη Σχολή Αρχιτεκτόνων.
Στο Μυστήριο 68 Στάλκερ ανέλαβε την επιστημονική επιμέλεια της διαδρομής για τη βιομηχανική κληρονομιά της Ελευσίνας.
Ο Δημήτρης Μεγαλιός είναι καλλιτέχνης εφαρμοσμένων και παραστατικών τεχνών. Είναι πιστοποιημένος γραφίστας και εικονογράφος, και τα τελευταία 18 χρόνια είναι μόνιμος συνεργάτης εκδοτικού οίκου, όπου εικονογραφεί εκπαιδευτικά βιβλία για παιδιά. Επίσης, τα τελευταία 20 χρόνια, εργάζεται και ως ελεύθερος επαγγελματίας. Εν τω μεταξύ, η μουσική είναι το πάθος του, με την κλασική και τη ροκ να είναι τα αγαπημένα του είδη. Ο συνδυασμός αυτών είναι ο πυρήνας των συνθέσεων του. Συμμετέχει σε τρία μουσικά συγκροτήματα, ενώ συμμετείχε (2014-2019) στη θεατρική ομάδα «Θεαρτίστες» ως ηθοποιός, και συνέθεσε και τη μουσική για το έργο. Για τη σύνθεση και τη μουσική διεύθυνση της θεατρικής παράστασης «Το Κιόσκι» (Alec Coppel) βραβεύτηκε, το 2017, στο Φεστιβάλ Ερασιτεχνικού Θεάτρου Ηρακλείου Κρήτης.
Στο Μυστήριο 68 Στάλκερ ανέλαβε την ανάπτυξη του γραφιστικού – προωθητικού υλικού των διαδρομών.
Ο Φοίβος Μίχος-Ράμμος μεγάλωσε στο Πήλιο και σπούδασε στην Αθήνα Ιστορία και Αρχαιολογία, με κατεύθυνση Αρχαιολογία και Ιστορία της Τέχνης στη Φιλοσοφική Σχολή του ΕΚΠΑ. Είναι κάτοχος μεταπτυχιακού διπλώματος του Αυτόνομου Πανεπιστημίου της Μαδρίτης στην Πολιτισμική Διαχείριση και στην Αρχαιολογία Πεδίου, καθώς επίσης και πιστοποιημένος ξεναγός ύστερα από την παρακολούθηση του Ταχύρρυθμου Προγράμματος Κατάρτισης στο επάγγελμα του Ξεναγού από το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας. Επίσης, είναι απόφοιτος της δραματικής σχολής του Νέου Ελληνικού θεάτρου Γ. Αρμένη. Έχει παρακολουθήσει και λάβει μέρος με ανακοινώσεις σε ελληνικά και διεθνή αρχαιολογικά συνέδρια. Τα τελευταία χρόνια εργάζεται ως έκτακτος αρχαιολόγος, ξεναγός και ηθοποιός.
Στο Μυστήριο 68 Στάλκερ προσέφερε εργαστήρια για τις βασικές αρχές της ξενάγησης και ήταν ο επιστημονικός υπεύθυνος για τη διαδρομή της αρχαιολογίας-ιστορίας της Ελευσίνας.
Η Caterina Moroni είναι Ιταλίδα διεπιστημονική και ανεξάρτητη καλλιτέχνιδα και πολιτιστική-κοινωνική ακτιβίστρια. Επικεντρώνεται στην τέχνη στον δημόσιο και αντισυμβατικό χώρο και στη συμμετοχική διαδικασία. Αποφοίτησε από το τμήμα Επικοινωνίας και Διοίκησης Επιχειρήσεων, παρακολούθησε την Ευρωπαϊκή Επαγγελματική Σχολή ηθοποιών υπό τη διεύθυνση του Socìetas Raffaello Sanzio (2007-2008). Συνεργάζεται ως καλλιτέχνιδα, υπεύθυνη έργου και ως υπαίθρια και βιωματική παιδαγωγός με πολλούς πολιτιστικούς και κοινωνικούς οργανισμούς και χώρους αφιερωμένους στη θεατρική έρευνα και σε εκπαιδευτικές και οικολογικές πρακτικές. Το 2008, ξεκίνησε το προσωπικό της έργο δημιουργικής έρευνας και οι παραστάσεις της έχουν παρουσιαστεί σε πολλά εθνικά και διεθνή φεστιβάλ.
Στο Μυστήριο 68 Στάλκερ καθοδήγησε τα παιδιά της Ελευσίνας, ώστε να δημιουργήσουν τη δικής τους παραστατική εμπειρία, μία ποιητική εξέγερση, με τίτλο Bloom&Doom.
Η Fanni Nánay του Artopolis Cultural Association, γεννήθηκε στη Βουδαπέστη, σπούδασε Ουγγρική και Πολωνική Φιλολογία (MA / BA) και πολιτισμική ανθρωπολογία (MA) στο Πανεπιστήμιο Janus Pannonius στο Pécs της Ουγγαρίας, καθώς και θεατρικές σπουδές (PhD) στο Jagellonian στην Κρακοβία (Πολωνία). Στη διατριβή της επικεντρώθηκε σε οργανισμούς και εκδηλώσεις, με έδρα τη Πολωνία, που λειτουργούν στα όρια του θεάτρου και μη-θεατρικού (θρησκεία, πολιτική, κοινότητα). Το ενδιαφέρον της για την τέχνη την οδήγησαν σε μια βαθύτερη ενασχόληση με αυτήν: την τέχνη στον δημόσιο χώρο. Το 2008, ίδρυσε το PLACCC International Festival of Site-specific Art and Art in Public Space και είναι η καλλιτεχνική διευθύντρια και επιμελήτρια του φεστιβάλ.
Στο Μυστήριο 68 Στάλκερ ανέλαβε την επιμόρφωση όλων των συνεργατών/τριών, με σκοπό την παροχή εργαλείων και μεθοδολογίας για την ουσιαστικότερη επικοινωνία και συνεργασία με τις ομάδες της τοπικής κοινωνίας.
Η Ιωάννα Λιούτσια γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη, το 1992. Είναι υποψήφια διδάκτορας στο τμήμα Θεατρικών Σπουδών (Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου), κάτοχος μεταπτυχιακού από το Τμήμα Θεάτρου, της Σχολής Καλών Τεχνών (Α.Π.Θ.), με κατεύθυνση «Σκηνοθεσία-Υποκριτική», απόφοιτη του τμήματος Ιστορίας –Αρχαιολογίας (ΑΠΘ), και της Ανωτέρας Δραματικής Σχολής «Σύγχρονο Θέατρο Βασίλης Διαμαντόπουλος». Εργάζεται ως ηθοποιός, σκηνοθέτης και θεατροπαιδαγωγός.
Στο Μυστήριο 68 Στάλκερ συμμετείχε ως διαπολιτισμική διαμεσολαβήτρια, στο πλευρό της Caterina Moroni, καθοδηγόντας τα παιδιά της Ελευσίνας, ώστε να δημιουργήσουν τη δικής τους παραστατική εμπειρία, μία ποιητική εξέγερση, με τίτλο Bloom&Doom.
Ύστερα από έναν χρόνο δημιουργικής συνεργασίας, εξερεύνησης και ανακάλυψης, 70 κάτοικοι και λάτρεις της Ελευσίνας ανέπτυξαν διαδραστικές εμπειρίες στον δημόσιο χώρο, που εκφράζουν την κοινότητά τους. Οι πολίτες ανέλαβαν τον ρόλο του αφηγητή και οδήγησαν περίπου 1000 επισκέπτριες και επισκέπτες σε διαδραστικές, πολιτιστικές εμπειρίες στο δημόσιο τοπίο:
Άνθρωποι με αγάπη για την αρχαιολογία και την ιστορία της Ελευσίνας, συγκέντρωσαν σε έναν περίπατο τα μνημεία που δεν ήξερες ότι αξίζει να ανακαλύψεις. Μαζί, ως σύγχρονοι περιηγητές, εξερευνούμε την πόλη και μαθαίνουμε για την πολιτιστική της κληρονομιά.
Κάτοικοι και λάτρεις της Ελευσίνας δημιούργησαν και προσφέρουν έναν αφηγηματικό περίπατο που δίνει φωνή στην προσωπική και συλλογική εμπειρία των ανθρώπων της βιομηχανίας της.
Το Σώμα Ελληνικού Οδηγισμού μας καλεί να αναρωτηθούμε: Σήμερα, τελικά, ποια είναι η Ελευσίνα; Ποιο είναι το περιβάλλον της; Ποια νερά τη διασχίζουν, ποια φυτά φυτρώνουν σε αυτή;
Tα καλά κρυμμένα μυστικά της Ελευσίνας, καλούνται να ανακαλύψουν οι μαθητές/τριες της περιοχής, στο 1ο Κυνήγι Θησαυρού Ελευσίνας, μία δημιουργική ενέργεια των εκπαιδευτικών της πόλης.
Το Bloom & Doom είναι ένα διεθνές και συμμετοχικό έργο της Caterina Moroni. Στην Ελευσίνα, προσκαλεί τα παιδιά της περιοχής να οδηγήσουν τους ενήλικες σε μια αστική τελετουργία, και μεταμορφώνεται σε μια διαπολιτισμική και διαγενεακή συγκέντρωση, καλλιεργώντας συζητήσεις για το περιβάλλον που κατοικούμε και την πόλη των ονείρων μας.
Η δράση Bloom&Doom υλοποιείται με την υποστήριξη του Ιταλικού Μορφωτικού Ινστιτούτου Αθηνών της Ιταλικής Πρεσβείας στην Ελλάδα. Ευχαριστούμε θερμά την ομάδα του Ινστιτούτου για τη συνεργασία.
